> Köşe Yazıları > Yazar

Lezzetin Fizyolojisi

Favori Lezzetler Logo

Maslow'un ihtiyaç piramidinde ilk sırada yer alan "yemek", yaşamımızı devam ettirmek için bir gereklilikken, günümüzde artık kimileri için bir zevk unsuru haline geldi.

Maslow'un ihtiyaç piramidinde ilk sırada yer alan "yemek", yaşamımızı devam ettirmek için bir gereklilikken, günümüzde artık kimileri için bir zevk unsuru haline geldi. Öyle ki, bir şarap tadımı için Urla'ya, en lezzetli döner için Ankara’ya, künefeyi yerinde yemek için Hatay'a, bir lezzetin peşinden gider olduk… 

Yemeği iyi yeme merakı…

İyi yemek hazırlama ve yemekle ilgili sanat ve bilgi…

Kaliteli yemekleri seçme, hazırlama, servis etme ve tadını çıkarma…

anlamlarına gelen Fransızca kökenli "Gastronomi" ; Gastro (mide) ve nomos (kural/yasa) kelimelerinden oluşuyor. Yani Mide Kanunu!

Gastronomi kelimesi ilk defa M.Ö 4. yüzyılda Sicilyalı Yunan Archestratus'un Akdeniz Bölgesindeki yiyecek ve içecekleri kapsayan "Gastronomia" isimli bir nevi yemek&şarap rehberi niteliğindeki kitabında yer alsa da, 1825 yılında yayımlanan "LEZZETİN FİZYOLOJİSİ"  isimli kitap, Gastronominin; diğer bilimlerle olan ilişkisini açıklanması bakımından akademisyenlere ışık tutmuş ve Fransız Akademisi "gastronomi" kelimesini sözlüğüne alarak bunu resmileştirmiştir.

İşte size bu kitabın yazarı, Dünya'da ilk defa Gastronomi alanında kitap yayınlamış, kitabı 19. YY best-seller haline gelmiş ve farklı dillere çevrilmiş, Modern Gastronomi Kuramcısı Düşünür Jean Anthelme Brillat Savarin'den bahsetmek istiyorum.

O kadar bağ kurdum ki kendisiyle farklı alanlardaki eğitimi; astroloji, arkeoloji, restoran yazarlığı gibi ilgi alanları, dostlarını ağırladığı uzun sohbetli yemeklere düşkünlüğü, yemek için yaşaması, yemek esnasında dostlarına anlattığı hikâyeler, mutfak sanatının bilim sıfatını alabilmesi için hayatını adaması beni kendisine hayran bıraktı. Öyle bir birikimi var ki, bir yemek esnasında dostlarına şunu söyler; “İyi bir gurme yediği kekliğin hangi ayak üzerinde uyuduğunu bilir”

"Hayvanlar beslenir, insanlar yemek yer ancak sadece akıllı insan nasıl yemek yeneceğini bilir"

"Bana ne yediğini söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim",

"Yeni bir yemeğin keşfi, dünyaya yeni bir yıldızın keşfinden daha fazla şey katar"

Sözlerinin de sahibi kendisi. 1755 yılında Fransa'nın Belley kasabasında doğdu. Hukuk, Kimya ve Eczacılık alanında eğitim aldı. Avukat, Yargıç, Belediye Başkanlığı, Ulusal Muhafız Komutanlığı gibi üst düzey görevlerden sonra İsviçre’ye sürgüne gitti. Sonrasında Amerika’da bir müddet Fransızca ders vererek ve keman çalarak hayatını kazandı ve Fransa’ya geri dönerek Napolyon Konsüllüğü döneminde, ölünceye kadar sürdüreceği Yargıtay Üyeliği görevini sürdürdü. Ölümünden yalnızca 2 ay önce çıkardığı

"Physiologie Du Gout ou Méditations de Gastronomie Transcendante"

"Lezzetin Fizyolojisi ya da Yüce Mutfak Üzerine Düşünceler"

isimli kitabı, kısa sürede gastronomi konusunda bir klasik haline geldi. 

Savarin adını ilk kez duyanlara belki bu tamlamalar aşina gelebilir. Fransız Savarin Peyniri, Savarin Kek Kalıbı, Savarin Gateau'su (Fransız Pastası) onun adıyla anılır. 

Bu kitap bir yemek kitabı değil. Bununla ilgili bir bölüm var. Çikolata ve Kahve, Et yemeklerine yer verilmiş. Evliya Çelebi’nin gözlem yazıları gibi, reçete bazlı değil. Öncelikle bunu belirteyim. Menü planlama, yemeklerin yanına şarap seçimi, yenmesi gerekenler ve bunların hazırlanması ve genel konuk ağırlama konularında önerilerin sunulduğu; yemek severlik, lokantacılık, obezite, sofra zevki, bitkiler, sindirim sistemi yani farklı disiplinleri kapsayan gözlemsel bir derleme. Kitapta duyular-tat alma, Gastronomik Mitoloji, ölüm, rüyalar, perhiz ile ilgili ilginç bölümler de yer alıyor. Bu arada Savarin’in “düşük karbonhidrat diyetinin babası” olarak bilindiğini de unutmayalım. Yani Birallat-Savarin, hem gastronomi sözcüğünü ele almış hem de gastronominin teori ve pratiğini birlikte yazmıştır bu 349 sayfalık kitapla. Eğer bir yemek sever, Gurme (tatbilir) olarak tanımlıyorsanız kendinizi, içinde şiirlerin de yer aldığı bu kitabın mutlaka kitaplığınızda yer alması gerektiğini düşünüyorum.

Kitabı satın alabileceğiniz link aşağıda

Mekân yazılarım için @missbogaz instagram hesabıma bakmanızı öneririm.

Lezzetle kalın…

LEZZETİN FİZYOLOJİSİ

https://www.idefix.com/Kitap/Lezzetin-Fizyolojisi-ya-da-Yuce-Mutfak-Uzerine-Dusunceler/Brillat-Savarin/Hobi/Yemek-ve-Tatli/Yemek-Kitaplari/urunno=0000000725723

 

 

 

 







İlginizi çekebilecek diğer içerikler |


Ahu Garipgil

Merhaba ben Ahu Uzunoğulları Garipgil. Eğitim sevdalısı, müzeci, turizmci, zamanla yarışan, çalışan bir anneyim. Turizm, İşletme, Çocuk Gelişimi, Eğitim Bilimleri yüksek lisansın ardından yeniden Aşçılık öğrencisiyim! Sayfamda Müze ve ören yerleri, tarih&gastronomi, mekanlar hakkında yazılar ve pratik tarifler bulabilirsiniz.

Anadolu Kültürel Girişimcilik İç Anadolu Bölge Müdürü

Bongo Art Project, Proje Koordinatörü

Museum Soul, Proje Koordinatörü

Esat Lions Sıfır Atık Projesi, Danışman 

Instagram: @missbogaz

Devamını Gör

Değerlendirmeler| En Favori Yorumlar

0 Diğer Kişi yorum yaptı

Yorumlar (0)

FAVORİ LEZZETLER DERGİSİ

Sizden Gelen Tarifler

Siz de kendi tariflerinizi gönderin, isminiz ile birlikte sitemizde yayınlayalım.

HEMEN TARİFİNİ GÖNDER